Prawa i obowiązki, które są związane z podjętą przez nas pracą, powinien znać każdy z nas. Jednak te, które obowiązują podczas epidemii, nieco różnią się tych, gdy sytuacja w kraju i na świecie jest stabilna. Jakie mamy obowiązki w dobie COVID-19? O czym musimy pamiętać? Czego może od nas wymagać pracodawca? Wszystkiego dowiecie się na zolzybiznesu.pl.
Prawa i obowiązki pracownika podczas epidemii: co musimy wiedzieć?
Pandemia koronawirusa znacząco wpłynęła na nasze życie także to zawodowe. Wielu z nas przeszło na pracę zdalną. Część osób, prowadzących swoje firmy zdecydowało się zawiesić swoją działalność. Niestety są też tacy, którzy tę pracę stracili. W dobie pandemii warto pamiętać o prawach i obowiązkach pracownika. Z czym musimy się liczyć?
Prawa i obowiązki pracownika: praca zdalna
Praca zdalna, czyli ta poza miejscem jej stałego wykonywania, została zalecona pracownikom przez wiele firm. Mówi o niej specustawa z dnia 2 marca 2020 roku. Apelował również o nią rząd już na samym początku wprowadzania obostrzeń w Polsce. Dzięki temu znacznie zmniejszamy kontakt z innymi osobami zarówno w biurze, jak i np. podróżując do pracy, gdy korzystaliśmy z komunikacji miejskiej. A to ogranicza rozprzestrzenianie się koronawirusa.
Praca zdalna podczas pandemii: zasady
Jeśli nasz pracodawca zdecydował się na takich ruch, trzeba pamiętać o kilku zasadach, które wynikają z przepisów zawartych w tarczy antykryzysowej:
- pracodawca może, ale nie musi zlecić nam przejścia na system zdalny
- przepisy nie mówią, w jakiej formie miałoby wystąpić polecenie, ale pracownik nie może odmówić przejścia na system zdalny (dozwolona jest forma ustna, mailowa, telefoniczna)
- pracodawca może zlecić wykonywanie pracy zdalnej w innym miejscu niż dom pracownika
- wykonywanie pracy zdalnej oraz sposób potwierdzenia w niej naszej obecności są ustalane pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem
- godzina rozpoczęcia oraz zakończenia pracy powinny być takie same, jak w przypadku wykonywania obowiązków w ich stałym miejscu (wynikają one z tzw. regulaminu pracy)
- długość pracy zdalnej nie została opisana w specustawie, jednak przepis tarczy przewiduje 180 dni liczonych od 8 marca; oznacza to, że 4 września powinniśmy wrócić do biur/zakładów
Prawa i obowiązki pracownika: urlop w czasie pandemii
Wiele osób zastanawia się zapewne, czy może wybrać się na urlop podczas panującej pandemii. Zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Urlopy powinny być ustalane zgodnie z planem urlopów (art. 163 § 1 Kodeksu pracy). Robi to pracodawca, mając na uwadze wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Osoba zatrudniona wniosek o urlop musi złożyć na piśmie.
Uwaga! W przypadku urlopu zaległego (niewykorzystanego do 30 września następnego roku kalendarzowego) pracodawca ma prawo wysłać pracownika na zaległy urlop, także w okresie pandemii koronawirusa.
Czy pracodawca może odmówić nam urlopu?
Tak. Pracodawca może odmówić nam urlopu, jeśli nasza nieobecność skutowałaby poważnymi problemami w utrzymaniu płynnego toku pracy. Pracodawca powinien jednak zaproponować nam innym termin.
Pamiętajmy również o urlopie „na żądanie„. W ciągu roku przysługują nam cztery takie dni. Te nie muszą być uwzględnione we wcześniejszym harmonogramie.
To jednak nie wszystko. W wyjątkowych sytuacjach pracodawca może również odwołać nas z urlopu. Jeśli pracownik zgodzi się na zmiany w planie urlopów, wówczas odmowa urlopu wypoczynkowego nie musi występować szczególny przypadek.
Obowiązek informacyjny wobec pracownika: czym jest?
Pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną przez niego pracą. Musi również podać zasady ochrony przed zagrożeniami. Dotyczy także tych związanych z koronawirusem. Pracodawca ma obowiązek informować pracownika o bieżących wskazówkach dotyczących zachowania się w miejscu pracy, także tych zmieniających się przez COVID-19.
Prawa i obowiązki pracownika: zachowanie bezpieczeństwa w pracy
Stworzenie i zapewnienie odpowiednich warunków pracy leży w gestii pracodawcy bez względu na sytuację epidemiologiczną. W dobie koronawirusa, według zaleceń Ministerstwa Zdrowia, musi on pamiętać o kilku dodatkowych rzeczach:
- rękawiczkach jednorazowych lub środków do dezynfekcji dłoni
- odległość pomiędzy pracownikami powinna wynosić 1,5 metra
- pracodawca może stosować również inne środki bezpieczeństwa – powinny one być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy
- Pracownik za to musi stosować się do poleceń pracodawcy oraz przestrzegać panujących zasad bezpieczeństwa w miejscu wykonywania obowiązków.
Prawa i obowiązki pracownika: przestój zakładu pracy
Co, jeśli pracodawca nie ma możliwości dalszego zatrudniania pracownika i następuje tzw. przestój? Nadal przysługuje nam wynagrodzenie, jeśli wciąż jesteśmy gotowi do dalszego wykonywania pracy. Mówi o tym art. 81 § 1 KP. Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie:
- wynikające z zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną (w tym przypadku otrzymamy te same stawki wynagrodzenia, nawet w trakcie przestoju)
- jeśli składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony, przysługuje nam 60 proc. pensji (nie może jednak być ono niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę)
Co ważne, pracodawca może także zlecić nam wykonywanie innej pracy. W tym przypadku nie ma zastosowanie ograniczenie dotyczące kwalifikacji oraz wynagrodzenia.
Wszystkie powyższe prawa i obowiązki pracownika szczegółowo opisane są w Kodeksie pracy oraz w tarczy antykryzysowej.
Nie chcesz, by omijały Cię kolejne wiadomości? Dołącz do grona dobrze poinformowanych zołz!
